De geschiedenis lijkt uit te wijzen dat oplossingen voor de milieuproblematiek altijd negatief uitpakken voor productiemanagers.[i] Het is net kiezen tussen twee kwaden: focus op duurzaamheid en uw bedrijf lijdt eronder, focus op productiviteit en het milieu lijdt eronder. Gelukkig hoeven bedrijven niet meer te kiezen. Duurzaamheid zorgt voor minder en lagere kosten. Tegelijkertijd versterkt het uw merknaam, stimuleert het innovatie en biedt het kansen op de markt.
Industrie 4.0 en slimme oplossingen spelen een essentiële rol bij duurzame productiviteit. Maar zonder garantie dat u uw investering terugverdient, lijkt investeren in technologie risicovol, met name nu de leveringsketen onder druk staat, de internationale markt wankelt en de kosten stijgen.
Volgens Adem Kulauzovic, Director of Automation bij Domino Printing Sciences, zou 'servitisation' wel eens het antwoord kunnen zijn. Dit is een model dat op risicobeperkende wijze ondersteuning als dienst biedt. Hiermee kunnen organisaties een gefaseerde OPEX-aanpak toepassen voor Industrie 4.0, waarmee ze zowel productief als duurzaam kunnen werken.
De mythe: duurzaamheid en productiviteit staan lijnrecht tegenover elkaar
Van oudsher gaat meer productiviteit ten koste van duurzaamheid, omdat een hogere output en meer gebruik van grondstoffen niet goed voor het milieu zijn. En als de vraag hoog is of de focus op productiviteit ligt, dan komen duurzaamheidsprojecten vaak onderaan het prioriteitenlijstje van producenten te staan. Deze projecten vereisen aanzienlijke inspanningen en investeringen. Een nieuwe manier van denken spreekt dat tegen. Duurzaamheid en productiviteit kunnen prima naast elkaar bestaan.
UN Sustainable Development Goal (UNSDG) 12 zegt 'Duurzame consumptie en productie gaat over het meer en beter doen met minder'. Wereldwijd staan veel regio's open voor dit doel. Talloze landen hebben toegezegd de CO2-emissies voor 2050 naar nul te verlagen. Ook zonder regelgeving proberen bedrijven hun duurzaamheid te verbeteren, omdat investeerders, eindklanten en werknemers daarop aandringen.
Bedrijven zijn in hun productie vooral duurzaam wanneer hun machines optimaal werken en de focus ligt op het maken van hoogwaardige producten, en niet op afval en verspilling. Dat zien we vooral in de productie van voedingsmiddelen: ruim een kwart van de totale uitstoot van broeikasgassen komt van het wereldwijde voedselsysteem – en 18% daarvan komt direct uit de leveringsketen voor voedingsmiddelen. Als eten wordt verspild, zijn alle emissies die bij het kweken, groeien en verwerken van alle ruwe ingrediënten zijn ontstaan eigenlijk voor niets geweest.
De totale impact van de voedselproductie kan worden beperkt als producenten hun productieprocessen voor voedingsmiddelen optimaliseren. Dus zo weinig mogelijk verspillen en de hoeveelheid verse, verkoopbare producten in de leveringsketen tot aan de eindconsument maximaliseren. Hetzelfde geldt voor de productieomgeving; alle activiteiten en energie die in inefficiënte processen worden gestoken, zijn uiteindelijk minder duurzaam voor bedrijf en milieu.
Verbeterde OEE met Industrie 4.0
De link tussen duurzaamheid en productiviteit wordt het duidelijkst als we kijken naar de drie elementen van een van de meest gebruikte productiviteitsmetingen: de Overall Equipment Effectiveness (OEE) oftewel de algemene effectiviteit van apparatuur. Die drie elementen zijn uptime, doorvoer en kwaliteit.
Uptime is het verschil in tijd tussen een productielijn die draait en een productielijn die om welke reden dan ook wordt gestopt tijdens een geplande productierun. Een van de meest voorkomende oorzaken van productieonderbrekingen (of downtime) is productwissels – dus als een machine blijft draaien, maar niets verwerkt bij de voorbereiding op de volgende productierun. Als die wissels met behulp van Industrie 4.0 en slimme systemen worden gestroomlijnd en geautomatiseerd, komt dit de duurzaamheid en productiviteit ten goede. Machines draaien maximaal om verkoopbare voorraad te maken en verbruiken zo weinig mogelijk onnodige energie als ze stilstaan.
Doorvoer is het verband tussen de maximale en werkelijke capaciteit van een productielijn. Als productielijnen niet efficiënt draaien, bijvoorbeeld omdat een van de machines in de lijn door een storing niet optimaal werkt, kost het meer tijd om dezelfde hoeveelheid verkoopbare goederen te maken en wordt meer energie verbruikt. Met oplossingen die prestaties in realtime monitoren, zoals clouddiensten, bewaken producenten de productie en wordt ingegrepen zodra de doorvoer afneemt, zodat hun machines zo efficiënt mogelijk blijven draaien.
Kwaliteit betekent dat elk product wordt geproduceerd volgens hoge verkoopnormen. Daarbij zijn kwaliteitscontroles essentieel. Bij voedingsmiddelen draait het met name om de kwaliteit van het product zelf, maar ook de betrouwbaarheid van de verpakking is belangrijk. De houdbaarheidsdatum moet optimaal zijn met zo min mogelijk afval en verspilling tijdens het transport. Elk product dat na productie niet kan worden verkocht, moet opnieuw worden verwerkt (verspilling van energie) of worden weggegooid (verspilling van zowel energie als grondstoffen), en dat is absoluut niet productief en duurzaam. Geautomatiseerde visuele-controlesystemen nemen het risico van gemiste kwaliteitsproblemen door menselijke fouten weg. Productielijnen worden strenger gecontroleerd, zodat er zo snel mogelijk kan worden ingegrepen om overmatige verspilling tegen te gaan.
Naast minder afval en verspilling en minimalisering van de hoeveelheid grondstoffen die nodig zijn om verkoopbare voorraad te produceren, kunnen producenten met stapsgewijze veranderingen in OEE zowel tijd als geld besparen. Dat wordt weer geïnvesteerd in verdere verbeteringen, innovatie en andere inspanningen op het gebied van duurzaamheid. Denk bijvoorbeeld aan personeel dat onder werktijd Lean Six Sigma-trainingen volgt, of onderzoek doet naar de impact van een nieuwe duurzame verpakking op de productielijn.
Minder risico door 'servitisation'
Hoewel elke producent graag de OEE wil maximaliseren en de hoeveelheid afval en verspilling wil minimaliseren, zullen sommige producenten zonder gegarandeerd rendement niet willen investeren in nieuwe Industrie 4.0-apparatuur. Dat geldt waarschijnlijk vooral voor MKB-bedrijven met beperkte kapitaalinvesteringen en verouderde apparatuur, zeker gezien de huidige sociaal-economische situatie.
'Servitisation' – waarbij klanten niet voor direct aangeschafte apparatuur maar voor een resultaat of dienst betalen – kan een oplossing voor dit probleem zijn. Wereldwijd zien steeds meer organisaties, waaronder het Wereld Economisch Forum, 'servitisation' als haalbare manier om de economische productiviteit te verhogen en bij te dragen aan verlaging van CO2-emissies. Leveranciers die productieoplossingen als onderdeel van een 'servitisation'-model aanbieden, hebben er belang bij dat deze producten efficiënt en consequent blijven werken – met maximale prestaties en minimale verspilling.
In Industrie 4.0 betekent 'servitisation' dat producenten samenwerken met een partner die ondersteuning-als-dienst kan bieden, afgestemd op hun specifieke doelen, zoals meer uptime, hogere doorvoer en/of hogere kwaliteit. Zo'n model verlegt niet alleen het op resultaten gerichte risico naar de leverancier, maar helpt ook met de kosten door de investering over een langere periode te verspreiden, in een OPEX-model in plaats van een CAPEX-model.
Bovendien kunnen klanten met zo'n op diensten gebaseerd contract een LAER-aanpak voor hun investeringen gebruiken, waarbij LAER staat voor Land, Adopt, Expand, Renew (binnenhalen, aannemen, uitbreiden en vernieuwen). Als resultaten of doelen veranderen, kunnen bedrijven zich flexibeler aanpassen, terwijl ze blijven innoveren door toegang tot de nieuwste technologie, zodra die beschikbaar is.
De toegevoegde waarde van 'servitisation' als fundament van duurzame productiviteit is onmiskenbaar – hoewel het model ondersteuning-als-dienst nog steeds in de kinderschoenen staat. Domino is betrokken bij een driejarig onderzoeksproject met een budget van 1,8 miljoen pond dat momenteel namens de Economic and Social Research Council van het Verenigd Koninkrijk door de Advanced Services Group van de Aston Business School wordt uitgevoerd. Met dit project moet worden aangetoond welke impact 'servitisation' heeft op zowel de economische productiviteit als prestaties op milieugebied (d.w.z. Net Zero en de groene economie). Deze inzichten zullen worden gebruikt om invloed uit te oefenen op het beleid en de praktijk in de Britse industriële sector.
Conclusie
Duurzaamheid en productiviteit kunnen prima hand in hand gaan. Maar voor echte winst in duurzaamheid op de lange termijn moeten bedrijven over de juiste mensen beschikken, die zich bezighouden met processen die essentieel zijn voor de huidige productieactiviteiten en processen die op de innovaties van de toekomst zijn gericht. Samenwerken met een Industrie 4.0-partner met ondersteuning-als-dienst, die een hoge OEE kan verzekeren, betekent meer productiviteit en minder afval en verspilling. Het geeft uw werknemers de ruimte om meer tijd te steken in de volgende fase van duurzaamheid.
[i] Noah Walley and Bradley Whitehead, “It’s Not Easy Being Green”, 1994